Product and Warranty information

Budowa drewna to fascynujący temat, który pozwala zrozumieć, dlaczego ten naturalny materiał od wieków jest tak ceniony. Różnorodność gatunków drewna oferuje szerokie możliwości zastosowania – od produkcji mebli po elementy konstrukcyjne.  Jednak jak właściwie zbudowane jest drewno?

Budowa drewna – wprowadzenie

Jednym z najstarszych i najbardziej wszechstronnych materiałów, wykorzystywanych przez człowieka od wieków jest drewno. Budowa, wyjątkowa struktura i trwałość czynią je niezastąpionym w produkcji mebli, takich jak stoły drewniane czy stoliki kawowe. Budowa makroskopowa obejmuje takie elementy, jak rdzeń, biel i twardziel, które tworzą charakterystyczne wzory widoczne na przekrojach drzewa. Z kolei budowa mikroskopowa ukazuje budowę tkanek i struktur komórkowych.

Makroskopowa budowa drewna

Makroskopowa budowa drewna obejmuje te warstwy pnia, które znajdują się pod korą – ta, choć jest częścią pnia, nie należy do drewna. Kora chroni drzewo przed uszkodzeniami, utratą wody i patogenami, a właściwe drewno zbudowane jest z takich warstw jak biel i twardziel.

Biel to młodsza część drewna, aktywnie przewodząca wodę i sole mineralne od korzeni do liści. Jest ona zazwyczaj jaśniejsza i mniej trwała. W głębszych warstwach znajduje się twardziel, czyli starsza, ciemniejsza część pnia, która pełni funkcje wzmacniające oraz magazynuje żywice i garbniki. Twardziel jest bardziej odporna na rozkład i kluczowa dla wytrzymałości drzewa.

W samym środku pnia znajduje się rdzeń. W młodym wieku składa się on z cienkościennych komórek wypełnionych żywą treścią. Z wiekiem zawartość ta zanika, a komórki wypełniają się powietrzem, co czyni rdzeń elementem mało wytrzymałym i technicznie bezwartościowym. W przekrojach budowa drewna ujawnia natomiast także słoje roczne – jasne i ciemne warstwy tak pożądane w stylowych meblach biurowych czy do użytku domowego. Słoje odpowiadają sezonowym cyklom wzrostu drzewa. W drewnie niektórych drzew widoczne są również promienie rdzeniowe.

Mikroskopowa budowa drewna

Mikroskopowa budowa drewna jest jeszcze bardziej imponująca. Wyróżnia się ksylem, floem, kambium i tkanki wzmacniające. Ksylem, nazywany także drewnem, odgrywa kluczową rolę w transporcie wody i soli mineralnych z korzeni do innych części rośliny. Składa się głównie z cewek i naczyń, które przewodzą wodę, a także włókien drzewnych zwiększających mechaniczną wytrzymałość drewna. Dodatkowo miękisz drzewny pełni funkcję magazynowania substancji odżywczych.

Floem, zwany również łykiem, odpowiada za przewodzenie produktów fotosyntezy, takich jak cukry, z liści do pozostałych części rośliny. W jego skład wchodzą rurki sitowe wspomagane przez komórki przyrurkowe, miękisz floemu przechowujący substancje odżywcze oraz włókna łykowe pełniące funkcję wzmacniającą. Floem wraz z ksylemem tworzy system przewodzący roślin, umożliwiający przepływ wody i składników odżywczych.

Kambium, znajdujące się między ksylemem a floemem, jest tkanką twórczą odpowiedzialną za przyrost wtórny rośliny na grubość. Dzięki jego aktywności powstają nowe warstwy drewna i łyka, co prowadzi do tworzenia się słojów rocznych w drewnie.

Rodzaje przekrojów w drewnie

Przekroje drewna pozwalają poznać jego wewnętrzną strukturę, właściwości mechaniczne oraz cechy estetyczne. Znajomość różnic między poszczególnymi rodzajami przekrojów jest niezbędna w pracy z drewnem – od rzemiosła artystycznego po produkcję wytrzymałych konstrukcji jak stoły drewniane konferencyjne na zamówienie czy eleganckich mebli drewnianych do domu.

1. Przekrój poprzeczny

Przekrój poprzeczny powstaje w wyniku przecięcia drewna prostopadle do osi podłużnej pnia. Widoczne są na nim:

• słoje roczne w postaci koncentrycznych linii, które wskazują wiek drzewa i jego tempo wzrostu w poszczególnych latach,

• promienie drzewne biegnące promieniście od rdzenia

Przekroje drewna w poprzek są szczególnie przydatne w analizie jakości drewna, identyfikacji wad oraz określaniu potencjału estetycznego materiału. Jest to również podstawa do oceny struktury drewna w kontekście jego wytrzymałości mechanicznej i odporności na uszkodzenia.

2. Przekrój podłużny promieniowy

Ten przekrój wykonuje się wzdłuż osi pnia, przechodząc przez jego rdzeń. Charakteryzuje się:

• słojami rocznymi, które układają się w równoległe, proste linie,

• promieniami drzewnymi, tworzącymi subtelne, poziome smugi.

Przekrój promieniowy uwidacznia rysunek drewna w postaci prostych warstw, co jest szczególnie cenione w produkcji wyrobów z dopasowanym do projektu wzorem słojów, takich jak stoły drewniane czy dekoracyjne elementy wnętrzarskie.

3. Przekrój podłużny styczny

Przekrój styczny wykonuje się równolegle do osi pnia, ale poza rdzeniem. Na jego powierzchni widać słoje roczne, które układają się w kształty eliptyczne, hiperboliczne lub inne linie krzywe. 

Ten rodzaj przekroju daje najbardziej dynamiczny i niepowtarzalny rysunek drewna. Jest często wykorzystywany w projektach, gdzie wygląd materiału ma istotne znaczenie – na przykład w przypadku stolików kawowych o unikalnym wzornictwie lub paneli ściennych, które eksponują naturalne piękno drewna. 

Wady drewna – znaczenie i wpływ na jakość materiału

Drewno, choć cenione za swoje naturalne piękno i wszechstronność, miewa wady, które wpływają na jego zastosowanie. Zrozumienie tych defektów jest szczególnie ważne w produkcji mebli.

• Krzywizny – powstają w wyniku asymetrycznego wzrostu drzewa lub nieprawidłowego suszenia drewna. Powodują trudności w obróbce i obniżają stabilność konstrukcji. Drewno z krzywiznami jest często odrzucane w produkcji standardowych wyrobów, takich jak meble biurowe.
• Napływy korzeniowe – zgrubienia występujące u podstawy pnia. Choć czasem nadają drewnu unikalny wygląd, to ich niejednorodna struktura ogranicza zastosowanie w projektach.
• Choroby drewna – choroby, takie jak rak drzewa, powodują uszkodzenia tkanki, co zmniejsza wytrzymałość drewna i jego walory estetyczne. Takie drewno nie nadaje się do produkcji mebli czy elementów konstrukcyjnych.

Podsumowanie

Drewno to materiał o wyjątkowej budowie i wszechstronnych zastosowaniach, ceniony zarówno w budownictwie, jak i w rzemiośle artystycznym. Jego makroskopowa i mikroskopowa struktura nie tylko wpływa na estetykę surowca, ale także decyduje o jego wytrzymałości i funkcjonalności. Znajomość najważniejszych cech drewna pozwala na bardziej świadome wykorzystanie do tworzenia pięknych mebli.